Borsa İstanbul yeni yatırımcılarla 2023’ün yıldızı olma yolunda ilerliyor
Borsa İstanbul’da getiri arayışlarının ön plana çıktığı 2023 yılında BIST 100 endeksi 3 milyondan fazla yeni yatırımcının katılımıyla rekor üstüne rekor kırdı.
BIST 100 endeksi, 2023 yılı başından 5 Eylül’e kadar yüzde 49,5 getiriyle 8.236,14 puana yükselerek dünyanın önde gelen hisse senedi piyasaları arasında açık ara en iyi performansı sergiledi. Endeks ayrıca 5 Eylül’de tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirdi.
Bu artış 2000 yılından bu yana yıllık bazda en güçlü 6’ncı artış olarak kaydedilirken, BIST 100 endeksi 1997 yılından bu yana ilk kez üst üste 5 yıl boyunca yatırımcısını sevindirdi.
Yatırımcısına dolar bazında yüzde 4,5 getiri sağlayan BIST 100 endeksi, 5 Eylül itibarıyla 307,6 puanda yer alsa da 510 puanlık zirvesinden henüz uzak olması dikkat çekiyor.
Aylık bazda değerlendirildiğinde BIST 100 endeksi, seçim belirsizliklerinin sona ermesi ve yeni ekonomi yönetiminin göreve başlamasıyla üst üste 4 ay boyunca yükselirken, işlem hacimleri de rekor seviyelere ulaştı.
BIST 100 endeksinin hacim rekoru 24 Ağustos’ta 224,9 milyar lirayla kırılırken, endekste yaz aylarında ortalama günlük işlem hacmi 120 milyar lira oldu.
Sektör bazında incelendiğinde tüm branşların 2023 yılını kârla tamamladığı, en kârlı olanın ise yüzde 112,4 ile taş ve toprak olduğu görüldü. Bankacılık sektörü de yılbaşından bu yana yüzde 61,3 oranında büyüdü.
Hisse senedi bazında bakıldığında BIST 100 endeksinde yer alan hisselerin 83’ü değer kazanırken, en yüksek getiriyi yüzde 325 ile Borusan Mannesmann Boru Sanayi, Alfa Solar Enerji ve yüzde 727 ile Oyak Çimento sağladı. En çok kaybeden ise yüzde 62 ile Çan2 Termik AŞ oldu.
2023 yılında halka arzlara katılan yatırımcı sayısı yaklaşık 42 milyon oldu
Analistler, özellikle seçim dönemindeki belirsizlik ortamının aşılması, yeni ekonomi yönetiminin göreve başlaması ve uluslararası kuruluşların Türkiye ekonomisine ilişkin iyimser açıklamalarının ardından Borsa İstanbul’un üst üste rekorlar kırarak en iyi getiriyi sağladığını bildirdi.
Türkiye’nin yeni ekonomi yönetimine ilişkin gelişmelerin varlık fiyatlarını etkilemeye devam ettiğini belirten analistler, fiyat istikrarına yönelik atılan adımların ve kurulan yeni ekonomi yönetiminin etkisiyle Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk priminin (CDS) azalmasına dikkat çekti. Borsa İstanbul’daki hisse fiyatlarına olumlu yansıdı.
Analistler, yılbaşından bu yana 32 halka arz gerçekleştirildiğine dikkat çekerek, bu halka arzların borsaya yeni yatırımcıların kazandırılmasında büyük rol oynadığını belirtti.
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre bu yıl halka arza katılan yaklaşık 42 milyon yatırımcıdan toplanan tutar 43 milyar liraya yaklaştı.
Geçtiğimiz yıl 40 şirket halka arz edilirken, halka arzlara katılan toplam yatırımcı sayısı 8 milyon 713 bin 686 kişi oldu.
Bu yıl 700 baz puanın üzerine yükselen Türkiye’nin CDS’si de seçim sonrasında ekonomide atılan istikrarlı adımlarla düşüşe geçerek 369,7’ye geriledi. Bu seviyeyle birlikte CDS 13 Eylül 2021’den bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Küresel borsalarda enflasyon ve resesyon ikilemi risk iştahını azalttı
Küresel borsalarda yılın büyük bölümünde enflasyon ve resesyon ikileminin varlık fiyatları üzerinde etkili olduğu, ülkelerin ekonomik faaliyetlerine ilişkin bilgilerden alınan karışık sinyallerin de risk iştahını zayıflattığı gözlendi.
Devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ve dünyanın en büyük mal tedarikçisi olan Çin’in ekonomisine ilişkin artan endişeler ve özellikle emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar yatırımcıların genel olarak temkinli davranmasına neden oldu.
Özellikle enerji emtialarında arz kesintilerinin varlığı dünya genelinde enflasyonun canlı tutulmasında etkili oldu.
Enflasyonla mücadele kapsamında ABD Merkez Bankası’nın (Fed) politika faizini son 22 yılın en yüksek seviyesine, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) ise son 15 yılın en yüksek seviyesine çıkarması, Ekonomide durgunluk endişelerinin artması.
Bu gelişmelerle birlikte New York borsasında bu yıl S&P 500 endeksi yüzde 17, Dow Jones endeksi yüzde 4,5, Nasdaq endeksi ise yüzde 34 değer kazandı. Nasdaq endeksinin diğer ABD endekslerine göre daha yüksek artış kaydetmesinde teknoloji şirketlerinin beklentilerin üzerinde kar elde etmesi etkili oldu.
Avrupa borsalarında, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yıllık bazda yüzde 1 düşerken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 12,7, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 11 arttı.
Asya yakasında yılbaşından bu yana Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 27,4, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 14,6, Hindistan’da Sensex endeksi yüzde 7,7 artarken, Şangay’da endeks yüzde 14,6 arttı. Son dönemde ekonomisindeki yavaşlamayla gündeme gelen Çin’de endeks yükselişe geçti. Bileşik endeks yalnızca yüzde 2,2 arttı.
Brezilya’da Ibovespa endeksi 2023’te yüzde 6,9, Meksika’da Mexbol endeksi ise yüzde 9,2 arttı.
